Đèn LED ngày càng phổ biến nhờ ánh sáng dễ chịu và khả năng tiết kiệm điện. Tuy nhiên, không ít người gặp phải tình trạng đèn LED bị chớp nháy liên tục. Ánh sáng chập chờn không chỉ gây khó chịu cho mắt mà còn ảnh hưởng đến tâm trạng và sức khỏe nếu kéo dài.
Nếu bạn từng thấy những vệt sọc xuất hiện khi chụp ảnh bằng điện thoại, đó chính là dấu hiệu đèn LED đang nhấp nháy. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân và cách khắc phục, để ánh sáng luôn ổn định trong mọi không gian.
Hiện tượng đèn LED bị chớp nháy liên tục là gì?
Theo Hiệp hội Kỹ thuật Chiếu sáng Bắc Mỹ (IESNA), “nhấp nháy” là sự thay đổi độ sáng của ánh sáng theo thời gian. Nói một cách dễ hiểu, đây là khi ánh sáng phát ra không ổn định, chập chờn khiến mắt người cảm nhận sự thay đổi liên tục.
Hình 1: Đồ thị thể hiện độ nhạy của mắt với ánh sáng nhấp nháy ở các tần số khác nhau
Có hai loại nhấp nháy thường gặp:
- Nhấp nháy có thể nhìn thấy: dễ nhận ra bằng mắt thường, ánh sáng chập chờn rõ rệt.
- Nhấp nháy không nhìn thấy: xảy ra ở tần số cao hơn 60Hz (Hình 1), mắt người không cảm nhận được nhưng vẫn ảnh hưởng đến sức khỏe và hiệu suất làm việc. Trong môi trường như nhà xưởng, nhà máy, hiện tượng này có thể gây ảo giác chuyển động, khiến người vận hành máy móc đánh giá sai tốc độ và tiềm ẩn nguy cơ tai nạn.
Nguyên nhân khiến đèn LED bị chớp nháy liên tục
Thực tế, chip LED không phải là nguyên nhân chính. Phần lớn các trường hợp đèn LED bị chớp nháy liên tục xuất phát từ ba nguyên nhân sau:
Bộ nguồn không tốt – nguyên nhân phổ biến nhất
Đèn LED hoạt động bằng nguồn điện một chiều (DC), trong khi điện lưới là xoay chiều (AC). Bộ nguồn (LED driver) có nhiệm vụ chuyển đổi điện AC thành DC để chip LED hoạt động ổn định.
Khi bộ nguồn kém chất lượng, không đủ linh kiện lọc nhiễu, điện áp cung cấp cho chip LED sẽ dao động. Điện áp không ổn định dẫn đến ánh sáng nhấp nháy.
Tiếp xúc điện không tốt
Nếu các điểm nối giữa dây điện, bộ nguồn và đèn lỏng, oxy hóa hoặc đặt sai vị trí, dòng điện sẽ truyền không ổn định và ánh sáng vì thế mà chập chờn.
Các điểm tiếp xúc cần kiểm tra bao gồm:
- Bên trong bộ đèn: mối nối giữa chip LED và bộ nguồn.
- Giữa bộ đèn và dây nguồn: nơi kết nối thường xuyên bị rung hoặc lỏng.
- Tại bảng điều khiển: như CB, cầu dao, tủ điện phân phối.
Chỉ cần một vị trí tiếp xúc không tốt, nguồn điện cấp cho chip LED sẽ dao động hoặc yếu đi, dẫn đến đèn LED bị chớp nháy liên tục.
Dimmer không tương thích với bộ nguồn
Trong nhiều ứng dụng chiếu sáng, người dùng thường muốn điều chỉnh độ sáng của đèn LED cho phù hợp với không gian hoặc để tiết kiệm điện năng. Việc này được thực hiện thông qua thiết bị gọi là dimmer – có chức năng làm mờ ánh sáng theo nhu cầu sử dụng.
Tuy nhiên, đèn LED bị chớp nháy liên tục có thể xuất hiện khi dimmer và bộ nguồn (driver) không tương thích với nhau. Khi đó, dòng điện cấp cho chip LED không ổn định, dẫn đến ánh sáng chập chờn và có thể khiến đèn nhanh hỏng.
Hiện nay, có hai kỹ thuật làm mờ phổ biến (Hình 2) là PWM (Pulse Width Modulation) – điều chế độ rộng xung và CCR (Constant Current Reduction) – giảm dòng.
Hình 2: Hai kỹ thuật làm mờ CCR và PWM
Cách khắc phục tình trạng đèn LED bị chớp nháy liên tục
Hệ thống chiếu sáng LED thường gồm nhiều thành phần như dimmer, bộ nguồn, chip LED và tủ điện phân phối. Trong đó, hiện tượng đèn LED bị chớp nháy liên tục thường bắt nguồn từ bộ nguồn hoặc dimmer không phù hợp. Để khắc phục hiện tượng này, bạn cần chú ý đến một vài yếu tố dưới đây là có thể giúp đèn LED hoạt động ổn định trở lại.
Chọn bộ nguồn phù hợp
Khi bộ nguồn và dimmer tương thích, ánh sáng đèn LED sẽ ổn định và dễ chịu hơn rất nhiều. Đây là yếu tố giúp đèn LED không bị chớp nháy liên tục, đồng thời duy trì tuổi thọ của thiết bị. Trong mỗi bộ đèn, bộ nguồn và dimmer được kết nối trực tiếp nên việc lựa chọn đúng loại là rất quan trọng.
Hình 3: Bộ nguồn của đèn LED
Trên thị trường hiện nay, có hai loại bộ nguồn tích hợp dimmer phổ biến:
- Bộ nguồn dùng kỹ thuật PWM (điều chế độ rộng xung): dễ gây nhấp nháy ở tần số cao.
- Bộ nguồn dùng kỹ thuật CCR (giảm dòng): ánh sáng ổn định hơn, không gây nhấp nháy, nhưng khả năng làm mờ thấp hơn.
Tùy vào ứng dụng chiếu sáng và yêu cầu sử dụng, bạn nên chọn bộ nguồn có kỹ thuật điều chỉnh phù hợp để giúp đèn LED hoạt động bền bỉ và không bị chớp nháy liên tục.
Chọn đèn LED từ nhà sản xuất đáng tin cậy
Một cách đơn giản nhưng hiệu quả nhất để hạn chế tình trạng đèn LED bị chớp nháy liên tục là chọn sản phẩm từ những nhà sản xuất uy tín. Các thương hiệu đáng tin cậy luôn chú trọng đến chất lượng linh kiện, độ an toàn điện và đặc biệt là sức khỏe của người sử dụng.
Những điểm bạn có thể nhận biết ở một sản phẩm chất lượng:
- Ứng dụng công nghệ tiên tiến giúp giảm thiểu hiện tượng nhấp nháy và độ chói.
- Trải qua quy trình kiểm tra nghiêm ngặt trước khi đưa ra thị trường.
- Có đầy đủ chứng nhận hợp quy, thể hiện sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn chiếu sáng an toàn.
Sau khi hiểu rõ nguyên nhân và cách xử lý đèn LED bị chớp nháy liên tục, bạn hoàn toàn có thể chủ động tạo nên không gian chiếu sáng dễ chịu, bền bỉ và an toàn hơn.
Nếu bạn vẫn băn khoăn về tình trạng đèn LED bị chớp nháy liên tục hoặc chưa biết nên bắt đầu kiểm tra từ đâu, đừng ngần ngại để lại bình luận hoặc gửi lời nhắn. Tôi luôn sẵn sàng giải đáp để bạn có thêm thông tin hữu ích.
Danh mục: Cơ bản về chiếu sáng
